Copyright © SerwisKadrowego.pl    
Ćwiczenie
Obliczenie należności za tzw. nadgodziny międzydobowe (a więc te przypadające między jedną a drugą dobą pracowniczą)

Pracownik zatrudniony na stanowisku magazyniera w pełnym wymiarze czasu pracy pracuje w systemie zmianowym (w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych) otrzymując co miesiąc stałą pensję zasadniczą w kwocie 5900 zł brutto oraz zmienne premie regulaminowe. Jego rozkład przewiduje pracę w poniedziałek i wtorek od godz. 7.00 do 15.00, a w środę, czwartek i piątek od godz. 14.00 do 22.00. W środę został on wezwany do pracy na godz. 10.00 i wykonywał ją do 18.00 z powodu choroby kierownika magazynu.

Ww. pracownik we wtorek świadczył pracę od 7.00 do 15.00, a zatem jego doba pracownicza zakończyła się o 7.00 w środę. Natomiast w środę zgodnie z rozkładem miał pracować od godz. 14.00 do 22.00, ale z uwagi na wspomnianą wyżej sytuację faktycznie wykonywał pracę w środę od godz. 10.00 do 18.00, czyli przez 4 godziny przed rozpoczęciem nowej doby pracowniczej, ale już po zakończeniu poprzedniej doby. W rezultacie, godziny pracy w środę od 10.00 do 14.00 przypadały w tzw. „przestrzeni międzydobowej”.

Ile w przedstawionych okolicznościach powinna wynieść należność za wspomniane 4 nadgodziny przy uwzględnieniu faktu, iż w miesiącu, w którym one wystąpiły, nominalnie do przepracowania było 168 godzin?
   
  Kliknij, by wysłuchać wyjaśnień eksperta
   
   
           
Wypełnij puste (żółte) pola w poniższej tabeli  
           
Prawidłowe wyliczenia / Wyjaśnienia znajdują się pod poniższą tabelą -
by je obejrzeć wybierz opcję "TAK" obok ramki: „Czy pokazać wyliczenia / Sprawdzenie / Wyjaśnienia” 		   
           
     
Wiersz / Poz. Należności za nadgodziny Wpisz obliczone kwoty    Notatki / wyliczenia:
1 Normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe ze stałych składników wynagrodzenia  
2 Dodatek za godziny nadliczbowe  
3 Razem wynagrodzenie i dodatek za godziny nadliczbowe  
           
 
NIE tak
TAK
  Systemowa wykładnia przepisów Kodeksu pracy dotyczących czasu pracy zakłada określoną sekwencję zdarzeń, tj. obowiązek pracodawcy sporządzenia dla każdego pracownika rozkładu czasu pracy na co najmniej miesiąc, wykonywanie przez pracownika pracy zgodnie z rozkładem czasu pracy, ewentualną możliwość polecania pracownikowi pracy poza rozkładem czasu pracy, co oznacza polecanie pracy w godzinach nadliczbowych oraz rozliczenie czasu pracy pracownika. Oznacza to m.in. konieczność zrekompensowania pracy wykonywanej w godzinach nadliczbowych.

Niezależnie od tego należy dodać, że pracodawca ma obowiązek organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Zgodnie z art. 283 § 1 Kodeksu pracy - kto będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone grzywną od 1000 zł do 30000 zł.

Przypomnijmy, że w myśl art. 128 § 3 pkt 1 Kodeksu pracy, do celów rozliczania czasu pracy pracownika przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Przepisy Kodeksu pracy wiążą pojęcie doby pracowniczej nie z godziną faktycznego rozpoczęcia pracy, lecz z planowaną godziną rozpoczęcia pracy wynikającą z przyjętego harmonogramu czasu pracy. Oznacza to, że jeżeli pracownik rozpocznie pracę o innej godzinie, niż było to zaplanowane w rozkładzie, nie będzie wiązało się to z przesunięciem doby pracowniczej, która w dalszym ciągu powinna być liczona w oparciu o wynikającą z harmonogramu godzinę rozpoczęcia pracy przez pracownika.
 poprawne  
Zdarza się niekiedy, że pracownik na polecenie pracodawcy podejmuje pozarozkładową pracę po zakończeniu jednej, a przed rozpoczęciem drugiej doby pracowniczej. W kwestii tego, jak kwalifikować taką pracę w „przestrzeniach międzydobowych” wypowiedziało się w 2013 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, stwierdzając, że jeżeli praca zostanie pracownikowi polecona do wykonania w okresie czasu, który objęty jest dobą pracowniczą rozpoczętą poprzedniego dnia kalendarzowego, to powinna być ona zakwalifikowana jako praca nadliczbowa wynikająca z przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Jeżeli natomiast praca taka zostanie pracownikowi polecona do wykonania w okresie czasu, który nie jest już objęty dobą pracowniczą rozpoczętą poprzedniego dnia kalendarzowego, to praca taka powinna być zakwalifikowana jako praca nadliczbowa wynikająca z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy.

W konsekwencji, praca świadczona pomiędzy dobami pracowniczymi powinna być rozliczana tak jak nadgodziny średniotygodniowe. A jak wiadomo, za każdą nadgodzinę średniotygodniową przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100 procent wynagrodzenia, o czym przesądza art. 151[1] § 2 Kodeksu pracy.

To samo dotyczy sytuacji, gdy pracownik pracujący od poniedziałku do piątku, w poniedziałek rozpoczął pracę po zakończeniu poprzedniej doby pracowniczej (piątkowej), przed rozpoczęciem kolejnej doby pracowniczej (poniedziałkowej). Takiej pracy między dobami piątkową a poniedziałkową nie można zaliczyć do żadnej ze wspomnianych dób pracowniczych i dlatego należy ją zakwalifikować jako pracę nadliczbową w „przestrzeniach międzydobowych”.
         
Wiersz / Poz. Należności za nadgodziny Sposób wyliczenia Prawidłowe wyliczenia dokonane przez kalkulator  Twoje wyliczenia Poniżej sprawdzenie Twoich wyliczeń
1 5900 zł (suma składników stałych) : 168 godz. = 35,12 zł x 4 nadgodz. = 140,48 zł 140,48 zł
2 5900 zł (stawka osobistego zaszeregowania) : 168 godz. = 35,12 zł
(35,12 zł x 100%) x 4 nadgodz. = 140,48 zł 		140,48 zł
3 140,48 zł (normalne wyn. za nadgodziny) + 140,48 zł (dodatek za nadgodziny) = 280,96 zł 280,96 zł